Onder invloed van klimaatverandering en milieuvervuiling staat de biodiversiteit mondiaal onder druk. Dat merken we ook in Nederland: van alle inheemse plant- en diersoorten die we in 1900 in ons land hadden, is een groot deel verdwenen, zo blijkt uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving. Naast klimaatverandering en milieuvervuiling vormen ook niet-duurzame landbouw, ontbossing, infrastructuur, verstedelijking en energieproductie bedreigingen voor de natuur. In de maatschappij zien we dan ook een toenemende aandacht voor en waardering van 'groen'. Bomenkap of andere aantastingen van natuur en landschap leiden dan ook niet zelden tot grote maatschappelijke verontwaardiging. Toekomstbestendig waterbeheer wordt door deze ontwikkelingen in toenemende mate ook een 'groener' en meer op biodiversiteit gericht waterbeheer.

Voortgang speerpunt

Deze tijdlijn laat zien dat we op koers liggen met de realisatie van dit speerpunt

Meebewegen met de natuur

Ons zuidwestelijk Deltagebied is een blauw-groen kloppend hart, met de grote rivieren en de Deltawateren als 'slagaders' en het netwerk van dijken, kreken, sloten, wegbermen, landschapselementen, bossen en stedelijk groen als 'aders en haarvaten'. Als waterschap zijn we eigenaar en beheerder van een groot deel van dit netwerk, dat de ruggengraat vormt voor de biodiversiteit en (de beleving van) het landschap.

Vanuit een gezamenlijk belang voor een veilige en leefbare delta voor mens, dier en plant willen we, samen met andere partijen, meer gaan meebewegen met de natuur. Om dat te bereiken streven we naar een vergroening van onze waterschapstaken. In ons Groenbeleidsplan Buitengewoon groen (september 2021) hebben we dan ook aangegeven dat we het behouden van landschappelijke waarden en het vergroten van de biodiversiteit als een maatschappelijke en essentiële taak voor het waterschap zien.

Bij de inrichting en het beheer en onderhoud van onze dijken, wegen, watergangen en terreinen gaan landschap en biodiversiteit een belangrijke rol spelen. Het gaat dan zowel om biodiversiteit boven als onder water. Maar ook buiten onze eigen assets is het noodzakelijk een andere koers te gaan varen. Zo zullen we samen met andere partijen waterkringlopen gaan herstellen, waarbij bodems in landelijk en stedelijk gebied hun sponswerking weer terug kunnen krijgen.

op de foto is het onderhoud aan rietoevers te zien
In 2023 is een begin gemaakt met het groot onderhoud van rietoevers. Rietoevers die te ver zijn verland en inmiddels ver boven het water uitsteken zijn opnieuw uitgekrabt/ uitgegraven. Dit leidt tot een vitaal riet- en oeverplantenbestand.

We behouden de landschappelijke waarden

Hollandse Delta beheert ongeveer 60.000 bomen, 129 hectare bosplantsoen en 80 kilometer hagen die langs dijken, wegen, watergangen en op eigen terreinen staan. Deze bomen en struiken zijn zeer bepalend voor de beleving van het landschap en behoud van dit bestand is het uitgangspunt in het beleid. Jaarlijks verdwijnen er zo’n vierhonderd bomen bijvoorbeeld door storm, ziekte of kap. In het groenbeleidsplan is aangegeven dat bomen één op één vervangen worden om ons bomenbestand duurzaam in stand te houden. In het seizoen 2021/2022 is een inhaalslag gemaakt van de herplantopgaven vanaf 2018. Sindsdien liggen we op koers wat betreft de herplantopgave.

Werkafspraken waterschap voor behoud bomen

We vergroten de biodiversiteit

Het vergroten van de biodiversiteit doen we op verschillende manieren. Via bovenstaand subdoel, 'behouden van de landschappelijke waarden', wordt tevens bijgedragen aan het vergroten van de biodiversiteit. Daarnaast is deze doelstelling in verschillende andere programma’s verwerkt:

Bij het onderhoud van onze eigendommen en assets speelt biodiversiteit een steeds grotere rol. In 2023 heeft de focus vooral gelegen op ons bomenbestand, het ecologisch maaien van dijkgraslanden en het ecologisch maaien van wegbermen. 

foto van de bijenorchis
De bijenorchis wordt steeds regelmatig waargenomen op wegbermen en in waterbergingsgebieden

Houtrillen maken van snoeihout

Houtwal bij Vierpolders