Verminderen watervervuiling
Om te zorgen voor een gezonde waternatuur is het van belang dat er een goede stoffenbalans is en dat we de aanwezigheid van te veel potentieel verstorende chemische stoffen voorkomen. Vanuit verschillende bronnen komen stoffen in het water die een negatieve invloed kunnen hebben op het water en het leven daarin. Door klimaatverandering worden de waterkwaliteit en de flora en fauna in het water nog gevoeliger voor een te hoge belasting van nutriënten en milieuvreemde stoffen.
Voortgang speerpunt
Naar een overkoepelende aanpak
Om de impact van deze stoffen te verminderen, gaan we onze (interne) kennis en het bewustzijn rond dit thema vergroten en gaan we samen met gebiedspartners strategieën uitwerken om de negatieve impact van de verschillende stoffen te verminderen. Hierbij kijken we ook naar het effect van de verontreinigende stoffen op de voedselpiramide en mogelijkheden deze te herstellen.
Daarnaast is de belangrijkste maatregel die we nemen voor het verminderen van de impact van watervervuiling het werken aan het robuuster maken van het watersysteem. Door te werken aan een robuust watersysteem met voldoende waterplanten en een gezond ecosysteem verkleinen we de impact van stedelijke en landelijke emissies en hebben nieuwe opkomende stoffen minder impact. Een robuuster systeem verdraagt namelijk een grotere concentratie stoffen door de zuiverende en filterende werking van planten en dieren. Daarnaast zetten we ons ook in voor de specifieke subdoelen.
Voor deze subdoelen geldt echter dat we al veel dingen doen als waterschap maar dat een overkoepelende aanpak nog gevormd moet worden vanuit de doelen in de visie waterkwaliteit en doelen regulier water.
Reduceren impact stedelijke emissies op waterkwaliteit en ecologie
Samen met gemeenten gaan we ervoor zorgen dat de emissies uit de waterketen en het stedelijk gebied ten minste voldoen aan de wettelijke eisen en aansluiten bij de doelen voor de Kaderrichtlijn Water (KRW) en de lange termijn doelen voor het reguliere water.
Een onderdeel hiervan is onze omgang met hemelwater. Hemelwater heeft in stedelijk gebied door aanwezige bebouwing en infrastructuur vaak niet meer de kans om te infiltreren in de bodem maar wordt direct afgevoerd naar het oppervlaktewater of de riolering. Dit zorgt voor emissies op het oppervlaktewater wanneer vervuiling van de verharding afspoelt in het oppervlaktewater of wanneer rioolstelsels overstorten naar het oppervlaktewater. De voortgang op dit onderwerp staat in het hoofdstuk anders omgaan met hemelwater.
In 2024 hebben we afspraken gemaakt met de gemeenten die binnen onze lopende watergebiedsplannen vallen hoe om te gaan met riool overstorten in het kader van de strategie waterkwaliteit. Dit is een eerste stap geweest om samen met de gemeenten tot een strategie te komen om emissies te verminderen.
Reduceren impact van de landbouw op waterkwaliteit en ecologie
Samen met partners uit de agrarische sector brengen we de emissie van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen terug, gericht op het halen van de ecologische doelen. Hiervoor zetten we actief in op samenwerkingsprogramma’s met agrariërs om de impact op het watersysteem te reduceren. Dit doen we middels de uitwerking van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer, een samenwerking tussen LTO en de waterschappen.
Binnen het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer werd in 2024 gewerkt aan 2 projecten:
Bodem als basis
Het project Bodem als basis beoogt een duurzaam beheer van landbouwgronden zodat het organisch stof gehalte toeneemt, de uit- en afspoeling van nutriënten vermindert en bodem en gewas weerbaarder zijn tegen ziektes. Hierdoor is er minder input van middelen benodigd. LTO Noord voerde dit project uit en Provincie en waterschap waren de belangrijkste financiers. In 2024 deden 70 agrariërs mee aan dit project.
Aanpak reductie gewasbeschermingsmiddelen verder uitgewerkt
In 2024 is samen met LTO Noord en Provincie Zuid-Holland een plan van aanpak bestuurlijk vastgesteld, gericht op het verminderen van het aantal normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen in oppervlaktewater. De uitvoering van het project Aanpak reductie gewasbeschermingsmiddelen Zuid-Hollandse Eilanden is in 2024 gestart. De ambitie is om de komende jaren alle agrarische bedrijven te bezoeken met ervaren emissiecoaches. Die coaches nemen alle emissieroutes naar het oppervlaktewater met de agrariër door en bekijken welke maatregelen genomen moeten worden om emissies naar het oppervlaktewater te voorkomen. In 2024 zijn 110 agrariërs bezocht. Ook worden metingen verricht in het oppervlaktewater. Hiertoe is een nieuw meetnet opgezet.
Voor de agrariërs was 2024 een lastig teeltjaar, een nat voorjaar gaf een hoge onkruiddruk en ook schimmelbestrijding was aan de orde. Op alle eilanden troffen we diverse stoffen aan die te koppelen waren aan onkruidbestrijding en schimmelbestrijding. In de maanden mei-juni toen het hoofdgewas nog niet volgroeid was, troffen we meerdere gewasbeschermingsmiddelen ook overschrijdend aan in oppervlaktewater. De resultaten vanuit het meetnet zijn gedeeld met de deelnemende agrariërs.
Naast het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer participeren we in het Nationaal Programma Landelijk Gebied, in onze provincie Zuid-Hollands Programma Landelijk Gebied geheten. Eén van de doelen van dit project is het voldoen aan de vereisten vanuit de Kaderrichtlijn Water. Samen met de provincie, gemeenten, agrariërs en terreinbeheerders worden de doelen nader uitgewerkt.
