Duurzaamheid wegen
Duurzaamheid binnen de wegenbeheertaak is zeer gevarieerd. Van het gebruik en de toepassing van circulaire materialen, het gebruik van groene energie voor de openbare verlichting en verkeerslichtenregelingen tot duurzaam aanbesteden.
Voortgang speerpunt
Vergroten van de biodiversiteit en de ecologische functie van wegbermen
In 2024 was het aandeel wegbermen dat ecologisch beheerd wordt, rond de 60%. Hier wordt het gras niet meer geklepeld, maar twee keer per jaar gemaaid waarbij het maaisel afgevoerd wordt. Tevens wordt de vegetatie op verschillende locaties gefaseerd gemaaid. Bij iedere maaibeurt blijft een gedeelte van de grasvegetatie gespaard zodat er altijd voldoende leefgebied voor insecten, zoogdieren en andere dieren overblijft. Daarnaast krijgen planten de mogelijkheid om zaad te zetten en zichzelf te verspreiden. Het percentage van 60% is conform de doelstellingen uit het Groenbeleidsplan en Wegenbeheerprogramma.
Om te weten wat de effecten zijn van ons aangepaste onderhoud is in 2023 een meerjarig monitoringsproject gestart waarbij zowel naar de vegetatie als de insecten wordt gekeken. In 2024 is wederom een groot aantal wegbermen onderzocht. De ecologische kwaliteit van de wegbermvegetatie wordt bepaald met de Nectarindex. Deze index waardeert de geschiktheid van de vegetatie als voedselbron voor bloemen bezoekende insecten. Een lage index (1 of 2) impliceert een geringe geschiktheid, een hoge index (4 of 5) betekent een hoge geschiktheid voor insecten. Gestreefd wordt naar een Nectarindex van minimaal 4.
Bont kroonkruid op een wegberm in Hendrik-Ido-Ambacht.
Vergroten van de circulariteit bij onderhouds- en reconstructiewerkzaamheden
Hierbij ligt de focus op het asfalt, omdat dit grote hoeveelheden grondstoffen betreft. Op basis van asfaltbonnen van 2021 is een nulmeting uitgevoerd waaruit geconcludeerd is dat er sprake is van 36% hergebruik op basis van het gewicht. We werken in de komende periode toe naar 50% circulariteit in 2027 (opgave conform Maat op Klimaat voor 2030). Dit doen we door:
- het gemiddelde percentage hergebruik per mengsel te verhogen;
- het aantal toegepaste mengsels met hergebruikt asfalt te vergroten.
De laatste stand van zaken is dat we op 52% hergebruik van asfalt zitten en daarmee ruim op schema om de doelstelling van 50% hergebruik in 2027 te halen.
Gietranden
Jonge bomen worden standaard voorzien van een zogenoemde ‘gietrand’. Doel van de gietrand is om de jonge boom in droge perioden water te kunnen geven gedurende de eerste 2 jaren. Standaard zijn gietranden gemaakt van plastic (foto links). Hergebruik van deze gietranden vindt nauwelijks plaats. De productie van deze gietranden vraagt veel fossiele brandstof en gebruikte gietranden komen op de afvalberg terecht. Ons waterschap hanteert sinds vorig jaar gietranden gemaakt van hout dat afkomstig is van bomen die gekapt moesten worden (foto rechts). De gietranden kunnen gewoon vergaan.
CO2-reductie
Voor dit subdoel zijn we bezig om een streefwaarde te bepalen. Het terugdringen van onze CO2-uitstoot heeft al wel vorm gekregen bij de uitvoering van onze wegentaak, door bij de aanbesteding van de ‘Raamovereenkomst Onderhoud Wegen’ het terugdringen van de CO2-impact door (zwaar) materieel als één van de twee duurzame gunningscriteria op te nemen. Daarvoor is de Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB)-routekaart gebruikt.